Linkse motieven (2)

Motief niet rechtstreeks

In de vorige rubriek toonde ik u bewerkingen op het “linkse” motief 6.16 tegen 17. Zwart aan zet verliest. Het motief kan een zet verdiept worden

Motief

Tijdens een van mijn eerste bezoeken aan damclub CDA in Amsterdam werd mij door een van de volijverige senioren deze stand getoond. “Kijk eens”, zei de bejaarde heer. “Zwart aan zet, maar wit wint. Een tegen twee. Het is net David tegen Goliath”.

Op de Christelijke Damclub Amsterdam kon je zoiets nog zeggen. Toen ik onlangs de kreet “David en Goliath” op de jeugdclub van VBI Huissen slaakte, keken de kinderen me aan met een blik waarin de vraag besloten lag: “Over welke popsterren heeft hij het eigenlijk?”

1. W.J.Prins

In mijn allereerste jaren als problemist stuurde ik de stand van het eerste diagram (of iets wat erop leek) naar Jan Scheijen. Oplossing: 22-17, 28-22, 23-19, 33-28, 38x7, 39-34,34x21. Groot was mijn teleurstelling toen hij me meldde dat het probleem al eerder was gemaakt door W.J.Prins (pseudoniem voor Wim Jurg, de oom en naamgenoot van de latere voorzitter van de F.M.J.D, broer van Anton Jurg) “Maar”, voegde Scheijen eraan toe. “Het is heel bemoedigend dat je tot dezelfde vondst komt als zo’n grote problemist.

In de probleemdatabase van Wim de Zwart/ Klaas Bor vond ik onder mijn naam 9 gepubliceerde standen terug op dit motief. Ik zal ze u laten zien en vervolg daarna met een aantal ongepubliceerde problemen.

 2                                                    3 + A.v.d.Elzen                                4                                                   5

              

 

  1. (Dam-Eldorado, juli 1987) 47-41, 48-42, 33-28 (19x39) 38-33, 17x10, 45x3, 3x50. U ziet meteen een aardige uitbreiding van het uitgangspotief. Zwart kan kiezen uit (17-22, 11x22) en verliest dan door 21-17, 26-21 of hij verkiest te sterven na (17-3) 21-17 (11x22) 50x17, 26x17. Ook in het tweede geval eindigt het probleem scherp, al zien we een iets ander slot. De motiefvondst ligt voor de hand, maar ik kon er toch geen voorganger van vinden. Let in de oplossing allereerst op de “halve coup Turc”, maar ook op de zet 38-33
  2. ( Het Gazetje van Middelburg, juli 2006, samen met Ton van den Elzen)  32-28, 29-24, 39-34, 45x3 (1-6, 7-11, 2x22) 21-17, 26-21  Het probleem heeft weinig pretenties, maar de stand dateert van 25 juli 2003 en dat een van de laatste keren dat Ton en ik samen achter het dambord zaten. Misschien hadden we toen nog het idee dat we een nieuw motief ontdekt hadden, maar een blik in de probleemdatabase leerde mij dat Dirk de Ruiter het al in 1943 bewerkte.
  3. (Nederlands Dagblad, 7 aug.2007)  De laatste zetten waren 29-24 (23-28) 24-20 (15x24)  Oplossing: 34-30, 30x17, 47x38, 50-44, 18-12, 22x4, 27-22, 2x49, 49x7, 26-21. De niet geheel willekeurige eis dat de stand te herleiden moet zijn tot een positie waarin niemand op slag staat, leidt soms tot indrukwekkende (of groteske) acrobatiek.

In veel van de getoonde problemen wordt 26-21 als laatste zet gespeeld. Dat ligt voor de hand, want er ontstaat dan ruimte voor een actie van een witte dam naar 7.

  1. ( Dam-Eldorado, sept. 1987)  11-7, 7-2 (22x11 gedwongen) 2x49, 49x7!, 21-17, 16x7, 26-21  Mag ik uw speciale aandacht vragen voor dit werkstuk! De wandeling 11-7-2 is apart, maar op het damoffer op 7 wil ik u speciaal attenderen. Dit wordt gerealiseerd in een pretentieloze 8 om 9-stand.

   6                                                    7                                                    8                                                   9 + A.v.d. Elzen

             

  1. (Dam-Eldorado, nov.1988)  50-44, 49-43, 13-9, 27-22, 22x4, 4x49, 37-32, 49x7, 26-21  De zet 27-22 brengt heel wat teweeg. Liefst drie dammen verschijnen op en verdwijnen van het bord.
  2. (Hoogeveensche Courant, 11 maart 1988)  28-23, 14x3, 48-42, 49-44, 42-37, 27x7, 3x43! 43x7, 26-21  De koddige stand na (16x18) verdient eigenlijk een apart diagram. Destijds vond ik bewerking van dit idee zo moeilijk, dat ik mijn toevlucht nam tot een snelle dam. Voor het bewerken van dit thema moest ik mijn toevlucht nemen tot een onesthetische aanvangsstand.
  3. (Molodezj Azerbaidjana, 21 mei 1988)  24-20, 23-19, 15-10, 49-44, 10-4, 21x1, 1x47, 47x18!  4x7, 26-21. Hier wordt uw aandacht gevraagd voor het ongebruikelijk damoffer op 18. In 1988 ben ik kennelijk vaak met dit motief aan de slag geweest. De resultaten kwamen zelfs onder ogen van verre Sovjetburgers.  Wie slechts op de aanvangsstanden let, vergelijkt mijn problemen soms met die van Max Douwes. Er is een belangrijk verschil: Max werkte weinig met (vooral witte) dammen.
  4. (Het Gazetje van Middelburg, juli 2006, samen met Ton van den Elzen)  39-33, 49-43, 15-10, 10-5, 18-13, 23x12, 5x7! (2x11) 12x21. Dit probleem, dat op 5 juli 2005 ontstond, was het laatste dat Ton en ik samen maakten. Het slot is heel leuk, maar het dateert al van 1943 en staat op naam van J.Burggraaff.

 10                                                  11                                                  12                                                   13

             

Eindigden de problemen 2 t/m 8 met de slotzet 26-21, in de problemen 9 en 10 zocht ik het in andere mogelijkheden: eerst 12x21 en vervolgens 25x21.

  1. (Nederlands Dagblad, 16 sept. 2006)  33-28, 35-30, 22-18, 48x30, 16x7, 30-25, 25x21. Het is aardig dat de reis van 48 naar 21 op de velden 30 en 25 wordt onderbroken. 25 moet eerst nog ontruimd worden. Alles draait om de meerslag 18!
  2. Ongepubliceerd. 50-44, 48x28, 49-44, 34x32, 29x40, 15x24, 32-28, 27x18, 21x1, 32-27, 24-19, 1x27! (16-21) 27x7, 26-21  Nadat ik bij toeval had ontdekt dat wit alleen wint door naar 27 te slaan, stond niets de ontdekking van een nieuw motief in de weg. Waarom wint 1x32 niet? Daarop antwoordt zwart met (11-17) Er dreigt (16-21 en 6-11) dus wit moet vluchten naar de lijn 5-46. Daarop speelt zwart (17-22) en is er een remisestand ontstaan.                                                                                              

In diagram 12 zien we de consequenties van deze vondst.

  1. Ongepubliceerd. 42-38, 47-42, 50-44, 38x27, 21-17, 46-41, 39-33, 34x3, 3x35, 35x49! Nieuw? Zwart speelt (7-11) en nu is 49-27! De enige zet die wint. Daarna volgt (16-21, 2x11) en 26-21. Niet alleen vanwege het nieuwe motief, maar om meer redenen lijkt diagram 12 me een zeer geslaagd probleem. Op diagram 14 staat de nieuwe motiefvondst op de foto.
  2. Ongepubliceerd.  36-31, 50-44, 44-40, 48x39, 42x33, 47-41, 20-15, 25x3, 15-10, 3x49 en we zien een variatie van hetzelfde motief. Het slagsysteem met 20-15 en 25x3 is eindeloos bewerkt. Het leidt meestal tot een grote stand, maar ook tot weinig spektakel.

14. Motief L.de R.                          15                                                 16                                                 17

            

Veld 49 = dam

 

  1. Hier staat het motief in al zijn glorie. De schijven 6 en 7 kunnen ook op 1 en 11 staan.
  2. 40-34, 31x22, 18-12, 19x8, 44-40, 8-3, 3x49 (Mind the road!) De laatste zetten waren (36-41) 42-37 (41x32) Dit probleem had ook van Max Douwes kunnen zijn. Behalve bij de eindslag komt er geen dam aan te pas.
  3. Ongepubliceerd. Gemaakt in Amman, Jordanië op 28-10-2007. 35-30, 30-24, 19-13, 23x14, 48-43, 28x30 (48x31) 36x27, 50-44, 44-39- die zet is echt nodig- 18-12, 22x4, 4x49. Doorgaans is dit een schamel slagsysteem, maar door de slagkeuzes en de komst van twee zwarte dammen, leek het me toch een mooi probleem.
  4. Ongepubliceerd. 49-43, 47-41, 21x5, 5-23, 26x17, 23-40, 50x17. Op de valreep wilde ik u nog een laatste bewerking laten zien op het slot van de vorige aflevering. De damschuif + damoffer maken het m.i. tot een aardig geheel.

 In een volgend afsluitend artikel laat ik u zien wat andere problemisten op dit motief produceerden, want ik heb nu al twee maal ongegeneerd uit eigen werk moeten citeren.

 Wordt vervolgd.